Scenariusz lekcji: Odkryj w sobie Twórcę

Katarzyna Bocheńska-Włostowska

Cel lekcji:

• Uczniowie zrozumieją, że kreatywność jest naturalną cechą każdego człowieka.

• Uczniowie uczą się identyfikować różne obszary swojej kreatywności.

• Uczniowie doświadczą radości i satysfakcji z procesu twórczego.

• Uczniowie zdobędą narzędzia i inspirację do rozwijania swojej kreatywności.

• Uczniowie wzmocnią wiarę we własne twórcze możliwości.

Materiały:

• Kartki papieru A4 (po kilka dla każdego ucznia)

• Długopisy, ołówki, kredki, flamastry

• Nożyczki, klej (opcjonalnie)

• Różnorodne materiały do kolażu (gazety, czasopisma, zdjęcia, tkaniny, itp. – opcjonalnie)

• Muzyka instrumentalna (różne nastroje)

• Projektor i ekran (do prezentacji multimedialnej – opcjonalnie)

• Cytaty o kreatywności (wypisane na kartkach lub wyświetlone)

Przebieg lekcji (90 minut)

Faza 1. Rozgrzewka kreatywna (15 minut)

1. Powitanie i wprowadzenie (5 minut):

• Nauczyciel przedstawia temat lekcji: Odkryj w sobie Twórcę i wyjaśnia, że celem jest odkrycie ich własnej kreatywności.

• Krótkie pytanie otwierające: Co dla Was oznacza słowo kreatywność? (kilka szybkich odpowiedzi od uczniów).

• Nauczyciel podkreśla, że kreatywność nie ogranicza się tylko do sztuki, ale dotyczy rozwiązywania problemów, myślenia w nowy sposób i wyrażania siebie w różnych formach.

2. Skojarzenia (10 minut):

• Nauczyciel podaje losowe słowo (np. drzewo, dźwięk, kolor, przyszłość).

• Uczniowie w ciągu 30 sekund zapisują na kartce jak najwięcej skojarzeń związanych z tym słowem.

• Powtarzamy ćwiczenie 2-3 razy z różnymi słowami.

• Krótkie omówienie efektów zabawy

Faza 2. Definiowanie i odkrywanie kreatywności (30 minut)

1. Mini-wykład interaktywny. Czym naprawdę jest kreatywność? (10 minut):

• Nauczyciel przedstawia nowoczesne spojrzenie na kreatywność, podkreślając, że to nie tylko talent, ale umiejętność, którą można rozwijać.

• Swoje wystąpienie nauczyciel ilustruje wieloma przykładami kreatywności. 

• Pokazuje także, że kreatywność może być wykorzystana w złym znaczeniu: np. złośliwe oprogramowania, broń, wandalizm, ekonomia – „twórczej destrukcji” (ang. creative destruction), plotki i intrygi.

• Wykorzystanie cytatów o kreatywności (np. Kreatywność to inteligencja, która się bawi. – Albert Einstein; Kreatywność to wymyślanie, eksperymentowanie, wzrastanie, podejmowanie ryzyka, łamanie zasad, popełnianie błędów i dobra zabawa. – Mary Lou Cook).

• Dyskusja. 

2. Mapowanie mojej kreatywności (20 minut):

• Każdy uczeń otrzymuje dużą kartkę papieru.

• Na środku kartki zapisują JA – HOMO CREATOR.

• Metodą burzy mózgów indywidualnie wypisują na kartce różne obszary, w których przejawia się ich kreatywność (np. rozwiązywanie zadań z matematyki, wymyślanie historii, gotowanie, układanie ubrań, organizowanie czasu, pomoc innym, granie w gry strategiczne itp.). 

• Łączą te obszary liniami z centralnym hasłem, tworząc mapę myśli.

• Następnie przy każdym obszarze dopisują konkretne przykłady swoich działań, które świadczą o ich kreatywności w tym zakresie.

• Pytanie kluczowe. Gdzie jeszcze w moim życiu przejawia się moja pomysłowość i umiejętność tworzenia czegoś nowego lub robienia rzeczy po swojemu?

Faza 3. Doświadczanie procesu twórczego (35 minut)

1. Kreatywna transformacja (25 minut):

• Nauczyciel dzieli uczniów na małe grupy (3-4 osoby).

• Każda grupa otrzymuje prosty, nietypowy przedmiot lub obrazek (np. spinacz biurowy, stary guzik, fragment gazety, abstrakcyjne zdjęcie).

• Zadaniem każdej grupy jest wymyślenie jak największej liczby nowych zastosowań, historii lub interpretacji tego przedmiotu/obrazka w ciągu 15 minut.

• Po upływie czasu każda grupa prezentuje swoje pomysły.

2. Refleksja nad procesem (10 minut):

• Pytania do dyskusji po ćwiczeniu: 

 – Co było dla Was najciekawsze w tym zadaniu?

 – Czy zaskoczyły Was pomysły Waszej grupy?

 – Jakie strategie kreatywnego myślenia zastosowaliście?

 – Czy czuliście opór przed ‚głupimi’ pomysłami? Jak sobie z tym poradziliście?

 – Ważne przesłanie. W kreatywności nie ma złych pomysłów na początku. Ważne jest eksplorowanie różnych możliwości.

Faza 4. Wzmocnienie i inspiracja (10 minut)

1. Moja kreatywna przyszłość (5 minut):

• Każdy uczeń otrzymuje czystą kartkę.

• Zadaniem jest dokończenie zdania (kilka opcji do wyboru): 

 – Moją kreatywność wykorzystam w przyszłości do...

 – Najbardziej kreatywną rzeczą, jaką chcę zrobić, jest...

 – Gdybym mógł/mogła stworzyć cokolwiek bez ograniczeń, to byłoby to...

• Uczniowie zapisują swoje myśli. (Opcjonalnie: kilka osób może podzielić się swoimi pomysłami).

2. Podsumowanie i inspiracja na koniec (5 minut):

• Nauczyciel podsumowuje lekcję, podkreślając, że każdy jest Homo Creatorem i ma w sobie potencjał twórczy.

• Zachęca uczniów do dalszego eksplorowania swojej kreatywności w różnych dziedzinach życia.

• Można puścić inspirującą muzykę instrumentalną w tle.

• Krótkie, motywujące zdanie na zakończenie.